บุคลิกภาพผิดปกติชนิดหลงตัวเอง (Narcissistic Personality Disorders)

ลักษณะเด่น : - หลงตนเองคิดว่าตนเองสำคัญกว่าใคร และอ่อนไหวต่อคำวิจารณ์ 
                      - พบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง
​
เกณฑ์วินิจฉัย
***โดยต้องมีลักษณะดังต่อไปนี้ตั้งแต่ 5 ข้อขึ้นไป***
(1) มีความรู้สึกว่าตนเองมีความสำคัญมาก และพิเศษว่าคนอื่น ควรค่าต่อการชื่นชม เยินยอ และมีความรู็สึกต้องการแข่งขัน และเป็นที่หนึ่งเสมอ (เช่น คิดว่าตนเองมีความสำเร็จหรือความสามารถพิเศษมากเกินความเป็นจริง คาดหวังที่จะได้รับการยอมรับว่าตนเองเหนือกว่าผู้อื่นโดยอาจจะไม่ได้มีความสำเร็จถึงระดับนั้น) 
(2) มักมีความคิด และจมอยู่กับความคิดเพ้อฝัน, จินตนาการว่าตนเองต้องประสบความสำเร็จ และใช้ชีวิตหรือมีค่านิยมความคิดหวังที่ตนเองมี
(3) เชื่อว่าตนเอง “พิเศษ” ผิดจากใครๆ และ ควรต้องคบหาแต่กับคนที่พิเศษ และเก่งเหมือนตน หรือโด่งดัง ในบางครั้งจะชอบคบหากับบุคคลที่มีความอ่อนโยน จิตใจดี มีความเห็นอกเห็นใจ เพราะบุคคลเหล่านี้ มักคล้อยตามตนได้ง่าย ไม่เกรี้ยวกราด และแข็งข้อต่อตน ถ้าเจอคนที่เก่งกว่าก็อาจจะไปเหน็บแนม ดึงให้คนนั้นต่ำลง เพื่อให้ตัวเองรู้สึกดีขึ้น
(4) ต้องการการชื่นชมเยินยออย่างมาก ตลอดเวลา
(5) รู้สึกว่าตนเองมีสิทธิพิเศษเหนือคนอื่น ได้แก่ คาดหวังอย่างไม่มีเหตุผลที่จะได้รับการดูแลเอาใจใส่เป็นพิเศษ หรือให้ผู้อื่นปฏิบัติไปตามที่ตนเองหวังไว้
(6) มักเอาเปรียบผู้อื่น และแสวงผลประโยชน์จากสัมพันธภาพกับผู้อื่น ได้แก่ ใช้ประโยชน์จากผู้อื่นเพื่อให้ตนเองได้ในสิ่งที่ตนหวัง
(7) มักขาดความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น มีความเห็นอกเห็นใจคนอื่นที่บกพร่อง จะเห็นใจก็ต่อเมื่อ เป็นสิ่งที่คู่ควรกับเค้า หรือเป็นสิ่งที่เค้าชื่นชอบ หรือรัก แต่ยังมี Cognitive empathy แต่ขาด Emotional empathy คือสามารถแสดงความเห็นอกเห็นใจได้ รู้ว่าควรปฏิบัติตัวอย่างไร ในสถานการณ์ต่างๆ เพื่อรักษาความเป็นคนที่น่านับถือ น่าชื่นชมเอาไว้ ต่างจาก Sociopath หรือ Psychopath ที่ไม่สนว่าคนอื่นคิดอย่างไร 
(8) มักอิจฉาผู้อื่น หรือเชื่อว่าผู้อื่นอิจฉาตนเอง
(9) มีท่าทีหรือพฤติกรรมแบบหยิ่งยะโส ถือตัว 
**NPD อาจจะดูมี high self-confident แต่ลึกๆภายในมักจะมี Low self-esteem 

สิ่งที่สร้างปัญหา
- การไม่สนใจอารมณ์ความรู้สึกของผู้อื่น 
- พฤติกรรมแสวงหาผลประโยชน์กับผู้อื่น
- มักมีปัญหาการโกหก/หลอกลวง
- มักไวต่อคำวิจารณ์ เกิดผลกระทบต่ออารมณ์จิตใจได้ง่าย
- เมื่อชีวิตพบกับความเสื่อมถอย ทั้งจากกาลเวลา/หรือปัจจัยอื่นๆ อาจนำมาซึ่งวิกฤติในชีวิตและภาวะซึมเศร้าได้
​
การรักษา
- จิตวิเคราะห์ หรือจิตบำบัดประคับประคอง 
- ยา มักให้เพื่อประคับประคองอาการที่อาจเกิดขึ้น เช่น อารมณ์แปรปรวน ซึมเศร้า วิตกกังวล

AUTHOR
ลีลาวดี ลีลาพัดชากุล
นักจิตวิทยาคลินิกเด็กและวัยรุ่น